Trong những năm gần đây, tình trạng nhiều lô hàng nông sản Việt Nam bị từ chối nhập khẩu hoặc trả về từ các thị trường như Hàn Quốc, EU, Nhật Bản… ngày càng gia tăng. Nguyên nhân chủ yếu là do vượt ngưỡng dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) cho phép – hay còn gọi là chỉ số MRL (Maximum Residue Limit). Đây là một rào cản kỹ thuật nghiêm ngặt nhưng âm thầm, mà không ít nhà sản xuất và doanh nghiệp trong nước vẫn chưa thực sự nắm bắt đầy đủ, dẫn đến những thiệt hại đáng tiếc trong hoạt động xuất khẩu.
1. Tồn dư thuốc bảo vệ thực vật là gì?
Tồn dư thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) là phần hóa chất còn sót lại trên nông sản sau khi sử dụng các loại thuốc nhằm phòng trừ sâu bệnh, cỏ dại hoặc dịch hại trong quá trình canh tác. Nếu người sản xuất không tuân thủ đúng liều lượng, thời điểm phun xịt và thời gian cách ly, các hoạt chất trong thuốc sẽ không kịp phân hủy, dẫn đến tồn dư vượt mức cho phép trên sản phẩm sau thu hoạch.
Tình trạng này không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng, có thể dẫn đến ngộ độc mãn tính, rối loạn nội tiết, thậm chí ung thư, mà còn vi phạm nghiêm ngặt các quy định về an toàn thực phẩm tại nhiều quốc gia nhập khẩu, làm gia tăng nguy cơ hàng hóa bị kiểm tra, cảnh báo, hoặc bị từ chối thông quan.
2. MRL là gì? Tầm quan trọng của chỉ số giới hạn dư lượng tối đa trong kiểm soát nông sản xuất khẩu
MRL (Maximum Residue Limit) hay giới hạn dư lượng tối đa là mức nồng độ cao nhất của một hoạt chất thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) còn tồn dư trên hoặc trong nông sản, được xem là an toàn cho sức khỏe con người nếu tiêu thụ sản phẩm đó trong suốt cuộc đời.
***MRL là rào cản kỹ thuật không đồng nhất giữa các thị trường
Mỗi quốc gia và khối thị trường thiết lập quy định MRL riêng, phản ánh mức độ nghiêm ngặt trong chính sách an toàn thực phẩm
- EU: được đánh giá là thị trường có tiêu chuẩn MRL nghiêm ngặt bậc nhất. Nhiều hoạt chất phổ biến tại Việt Nam như Tricyclazole, Isoprothiolane bị cấm hoàn toàn.
- Hàn Quốc: áp dụng hệ thống Positive List System (PLS), trong đó MRL mặc định cho các hoạt chất chưa đăng ký là 0.01 ppm – mức rất thấp.
- Nhật Bản: quy định giới hạn tồn dư cụ thể cho từng loại nông sản và hoạt chất, thường nghiêm ngặt hơn Codex.
Quy định dư lượng thuốc BVTV MRL trên quả xoài đối với nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc
Sau khi hiểu rõ MRL là gì và mức độ nghiêm ngặt của các thị trường nhập khẩu, có thể thấy việc vi phạm giới hạn dư lượng thuốc bảo vệ thực vật chính là nguyên nhân hàng đầu khiến nông sản Việt Nam bị từ chối nhập khẩu hoặc bị trả về trong thời gian qua. Theo thống kê từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2024:
Hơn 25 lô hàng nông sản (bao gồm rau, trái cây, gạo…) đã bị cảnh báo hoặc trả về từ các thị trường EU, Hàn Quốc và Nhật Bản.
90% trường hợp vi phạm liên quan đến dư lượng thuốc BVTV vượt quá MRL.
Những nguyên nhân phổ biến khiến nông sản bị trả về:
- Sử dụng thuốc BVTV không đúng quy trình: Phun sai thời điểm sinh trưởng; Pha liều lượng quá mức khuyến cáo; Dùng lặp lại nhiều lần trong thời gian ngắn
- Không tuân thủ thời gian cách ly: Đây là khoảng thời gian tối thiểu từ lần phun cuối đến khi thu hoạch. Nếu thu hoạch sớm, hoạt chất chưa phân hủy kịp, dẫn đến tồn dư cao vượt ngưỡng.
- Dùng thuốc ngoài danh mục cho phép: Một số hoạt chất như Tricyclazole, Dimethoate, Isoprothiolane… vẫn còn được sử dụng trong nước, nhưng đã bị cấm hoặc hạn chế nghiêm ngặt tại EU, Hàn Quốc, Nhật Bản.
- Không kiểm tra dư lượng trước khi xuất khẩu: Thiếu quy trình kiểm nghiệm tồn dư bằng phương pháp HPLC, GC-MS hoặc LC-MS/MS; Chủ quan trong việc đánh giá độ an toàn của sản phẩm
- Thiếu kiến thức về MRL từng thị trường: Doanh nghiệp và nông hộ không cập nhật thường xuyên các quy định mới từ thị trường xuất khẩu; Nhầm lẫn giữa MRL nội địa và MRL quốc tế dẫn đến vi phạm
***Hậu quả khi bị vi phạm MRL – Nông sản bị trả về
Chỉ cần một hoạt chất vượt quá giới hạn MRL, cả lô hàng nông sản có thể bị giữ lại tại cảng, buộc tiêu hủy hoặc tái xuất, dẫn đến:
Thiệt hại kinh tế lớn do chi phí logistics, lưu kho, kiểm định lại
Mất uy tín và niềm tin từ đối tác quốc tế
Bị đưa vào danh sách cảnh báo nhanh (RASFF) – ảnh hưởng đến toàn ngành
3. Giải pháp kiểm soát dư lượng thuốc BVTV – Hướng đi bền vững cho nông sản xuất khẩu
Để đưa nông sản Việt Nam tiếp cận hiệu quả các thị trường quốc tế như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, việc tuân thủ quy định về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật (MRL) không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu bắt buộc. Vi phạm MRL không chỉ khiến hàng hóa bị trả về, tiêu hủy hoặc bị cảnh báo, mà còn ảnh hưởng lâu dài đến uy tín doanh nghiệp và ngành hàng.Do đó, để hạn chế rủi ro, các nông hộ, hợp tác xã và doanh nghiệp cần triển khai chuỗi giải pháp kiểm soát dư lượng một cách hệ thống, khoa học và chủ động.
- Lập kế hoạch sử dụng thuốc BVTV an toàn và hợp lý với phương châm “chọn đúng thuốc, dùng đúng cách”: ưu tiên các loại thuốc được cấp phép, rõ nguồn gốc, có hoạt chất được nằm trong danh mục được xuất khẩu
- Tuân thủ nghiêm ngặt thời gian cách ly trước thu hoạch
- Thường xuyên kiểm nghiệm dư lượng thuốc bảo vệ thực vật bằng các phương pháp phân tích chuyên sâu. Đặc biệt với hàng xuất khẩu, nên kiểm tra trước khi đóng gói nhằm phát hiện và xử lý vi phạm kịp thời
- Cập nhật liên tục MRL của từng thị trường mục tiêu trên các nền tảng: Codex Alimentarius (FAO/WHO), Ủy ban châu Âu (EU Pesticide Database), Bộ Nông nghiệp Hàn Quốc (MFDS PLS List), Bộ Y tế Nhật Bản (FAMIC)
4. Bộ đôi xử lý tồn dư thuốc BVTV của GTS Quốc Tế – Giải pháp xử lý sạch đất trồng, mở đường cho nông sản sạch chuẩn MRL
Một trong những nguyên nhân “ẩn” khiến nông sản sau thu hoạch vượt chỉ số dư lượng MRL chính là việc đất trồng chưa được làm sạch tồn dư thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) từ các vụ mùa trước. Dù không trực tiếp phun lên cây trồng, nhưng các hoạt chất độc hại còn sót lại trong đất có thể xâm nhập vào rễ và tích lũy trong mô thực vật, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng nông sản – đặc biệt đối với các loại rau ăn lá, củ, quả và cây lấy hạt.
Nhằm hỗ trợ nông dân và doanh nghiệp nông sản giảm thiểu nguy cơ vượt ngưỡng MRL ngay từ giai đoạn đầu, GTS International giới thiệu bộ đôi sản phẩm chuyên biệt DH-01Cx và DH-02C – giải pháp xử lý tồn dư thuốc bảo vệ thực vật trong đất trồng một cách hiệu quả, an toàn và khoa học.
Với cơ chế kết hợp giữa xúc tác tăng cường phản ứng oxy hóa và muối khoáng của axit phosphoric – citric, bộ đôi sản phẩm này có khả năng phân hủy nhanh các tồn dư thuốc BVTV gốc lưu huỳnh và nitơ như: Diniconazole, Dimethoate, Isoprothiolane, Metominostrobin, Tolfenpyrad, Tricyclazole – những hoạt chất thường bị kiểm soát nghiêm ngặt tại các thị trường như EU, Nhật Bản, Hàn Quốc.
Sau khi pha trộn theo tỷ lệ khuyến nghị (1L DH-01Cx và 1L DH-02C trong 198L nước sạch), dung dịch được sử dụng để phun hoặc tưới trực tiếp lên nền đất trước khi trồng, giúp làm sạch đất khỏi hóa chất tồn lưu và kim loại nặng, từ đó giảm thiểu nguy cơ cây trồng hấp thu độc chất qua rễ. Ngoài ra, sản phẩm còn hỗ trợ phục hồi hệ vi sinh vật đất, cải thiện môi trường canh tác, tạo điều kiện lý tưởng cho cây phát triển khỏe mạnh và đáp ứng tiêu chuẩn dư lượng MRL quốc tế. Đây là giải pháp thiết thực cho các vùng canh tác hướng đến nông nghiệp sạch, an toàn thực phẩm và xuất khẩu bền vững.
Xử lý tồn dư ngay từ đất trồng là bước chuẩn bị quan trọng giúp đảm bảo an toàn thực phẩm và đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Bộ đôi DH-01Cx & DH-02C chính là giải pháp hiệu quả để làm sạch nền đất, bảo vệ rễ và giảm thiểu rủi ro dư lượng. GTS Quốc Tế cam kết đồng hành cùng bà con và doanh nghiệp, xây dựng vùng trồng đạt chuẩn, mở rộng thị trường, và nâng cao giá trị nông sản Việt trên bản đồ thế giới.
Liên hệ ngay để được tư vấn chi tiết và trải nghiệm sản phẩm ngay hôm nay!
Hotline: 0978 830 006 – 0919 243 307 (Ms.Thy Thơ)
Email: vnworldgts@gmail.com
Shopee: https://shopee.vn/shop/1118759283